Rodzaje sauny i ich przeznaczenie
Sauny różnią się między sobą warunkami jakie w nich panują (każda z nich ma różną temperaturę powietrza oraz poziom wilgotności). W związku z tym każda sauna ma inny wpływ na organizm korzystających z niej osób.
Sauna sucha (fińska/szwedzka)
Charakteryzuje ją najwyższa temperatura (od 85 °C do nawet 120 °C) i jednocześnie bardzo niska wilgotność powietrza - tylko 10%. Tak wysoką temperaturę uzyskuje się dzięki piecowi z rozgrzanymi kamieniami, których nie polewa się wodą. Sauna szwedzka zazwyczaj jest zbudowana z drewna. Mogą z niej korzystać osoby z problemami mięśniowymi, reumatoidalnym zapaleniem stawów, zapaleniem stawów kręgosłupa, czy astmą oskrzelową. Sauna fińska to dobre rozwiązanie także dla osób zawale serca (jednak mogą z niej korzystać nie wcześniej niż po pół roku). W tak wysokiej temperaturze można przebywać nie dłużej niż 12 minut. Z tego typu sauny można korzystać jedynie raz w tygodniu.
Sauna solna
To odmiana sauny suchej, która jest wykonana z kamiennych brył solnych. Dzięki zastosowaniu halitu i solanek morskich w sanie solnej, mogą z niej korzystać osoby, które zmagają się ze schorzeniami dróg oddechowych: gardła, krtani, tchawicy, oskrzeli i płuc. W saunie odbywa się bowiem inhalacja solna (tzw. haloterapia): podczas sesji oddycha się parą bogatą w sól, jod, brom, wapń i magnez. Temperatura w saunie solnej niej osiąga do 80° C, a wilgotność jest umiarkowana (do 40%), dlatego można w niej przebywać 15 minut.
Sauna mokra
W saunie mokrej temperatura waha się w granicach 75 - 90 °C, a wilgotność powietrza nie przekracza 40%. Parę wodną wytwarza się okresowo poprzez polewanie kamieni wodą. Kąpiel w saunie mokrej nie powinna trwać dłużej niż 15 minut.
Sauna parowa (tzw. łaźnia rzymska)
Temperatura w saunie parowej jest stosunkowo niska i wynosi ok. 45 - 60°C, natomiast powietrze ma bardzo wysoką wilgotność (dochodzi nawet do 100%), co sprawia, że temperatura odczuwalna jest o wiele wyższa. Temperatura i wilgotność powietrza regulowane są automatycznie - zamiast pieca używa się parownika - specjalnego generatora, który jest umieszczony przy podłodze. Z powodu dużej wilgotności powietrza sauna parowa zbudowana jest z płytek ceramicznych, tworzyw sztucznych lub hartowanego szkła. Niższa temperatura powoduje, że w saunie parowej można przebywać dłużej niż w saunie suchej, bo do 15 minut.
Sauna na podczerwień (infrared)
Sauna infrared to typ sauny, w której w miejsce tradycyjnego pieca zastosowano promienniki podczerwone. Emitują one promieniowanie podczerwone, które nagrzewają saunę do ok. 50 - 60 °C, przy czym wilgotność powietrza nie przekracza 25%. Dzięki temu można w niej przebywać do 30 minut. Z tego typu sauny można korzystać nawet codziennie.
Biosauna
Biosauna to odmiana sauny suchej. W biosaunie temperatura utrzymuje się na poziomie 40-60 °C, a wilgotność powietrza wynosi około 40 %. Biosauna jest zbudowana z drewna, a w suficie wbudowane są lampy, które światłem oddziaływają na nastrój saunowiczów. Seansowi w biosaunie często towarzyszy element aromaterapii, dlatego sanarium nazywane jest także sauną aromatyczną. Można w niej przebywać od 15 do 30 minut. Temperatura, która panuje wewnątrz nie jest zbyt wysoka, zatem z biosauny można korzystać codziennie.
Jak działa sauna?
Kilkunastominutowy seans w pomieszczeniu nagrzanym nawet do 100° C, rozgrzewa naszą skórę do 42° C, a temperaturę całego ciała podnosi o jeden stopień. W wyniku tego organy wewnętrzne odczuwają niewielką „gorączkę”. I o to właśnie chodzi. Taki stan wzmaga produkcję ciałek odpornościowych we krwi, które skutecznie zabijają wirusy i bakterie. Jeśli mamy więc niewielki katar lub czujemy się lekko przeziębieni – po saunie wszystkie te dolegliwości z pewnością miną. Pod warunkiem jednak, iż bezpośrednio po seansie ochłodzimy się początkowo na świeżym powietrzu, a następnie zastosujemy przemiennie gorący i zimny prysznic. Taka saunowa gra w ciepło-zimno aktywizuje ukrwienie i rozluźnia napięte mięśnie. I przy okazji gwarantuje doskonałe samopoczucie.
Kiedy sauna szkodzi zdrowiu?
Na przykład kiedy zmagamy się z przeziębieniem, któremu towarzyszy podwyższona temperatura. W takiej sytuacji inhalacje w saunie nie poprawią stanu naszego zdrowia - wręcz przeciwnie, mogą tylko zaostrzyć stan chorobowy. Jednak na dużą wilgotność powietrza i wysokie temperatury panujące w saunie powinny uważać przede wszystkim osoby zmagające się ze schorzeniami układu krążenia. Sprawdź, kiedy sauna szkodzi zdrowiu i jakie są przeciwwskazania do korzystania z sauny.
Przeciwwskazania do korzystania z sauny dotyczą przede wszystkim osób chorujących na przewlekłe reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie stawów kręgosłupa, a także osób z astmą oskrzelową czy przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (nie w stanach zaostrzenia objawów).
Kiedy sauna szkodzi? Kto nie powinien korzystać z sauny?
Sauna a chore serce i żylaki
Wysokie temperatury, jakie panują w saunach (a zwłaszcza w saunie suchej), są szczególnie niebezpieczne dla osób z niewydolnością krążenia. Podczas pobytu w saunie następuje wzmożone wydzielanie potu i szybsze wydychanie powietrza z płuc. U osób chorych może szybko nastąpić zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej, odwodnienie organizmu i nagły spadek ciśnienia tętniczego. Te niekorzystne dla zdrowia procesy mogą zapoczątkować hiponatremię (niedobór sodu we krwi), hipokaliemię (obniżone stężenie potasu we krwi) czy hipomagnezemię (stan obniżonego poziomu magnezu w organizmie). Dochodzi wtedy do zagęszczenia krwi, co nasila tendencję do tworzenia zakrzepów. Ponadto pod wpływem wysokiej temperatury drobne naczynia krwionośne na skórze rozszerzają się, co przy jednocześnie niskim ciśnieniu prowadzi do niedostatecznego dotlenienia serca. W efekcie układ krążenia osoby chorej zostaje przeciążony, co może objawić się omdleniem, udarem, a nawet zatrzymaniem krążenia.
Sauna a przeziębienie
Niewskazane jest też "leczenie" przeziębienia w saunie, zwłaszcza jeśli dodatkowo zmagamy się z podwyższoną temperaturą. Sauna może niepotrzebnie tylko obciążać organizm, który będzie miał mniej sił do walki z chorobą.
Sauna a miesiączka
Z powodu osłabienia organizmu i dużej podatności na zakażenia, odradza się korzystanie z sauny kobietom, które miesiączkują.
Sauna a ciąża
Z sauny nie powinny korzystać także kobiety w ciąży, szczególnie w pierwszym trymestrze. W tym czasie organizm kobiety musi przyzwyczaić się do zachodzących w nim zmian. W związku z tym nie należy go dodatkowo obciążać. Ponadto zbyt wysoka temperatura zmniejsza ciśnienie krwi, a to negatywnie wpływa na przepływ krwi do dziecka i jest niebezpieczne na każdym etapie ciąży. Lekarze przekonują także, że kąpiel parowa może przyczynić się do powstania wad wrodzonych u płodu.
Zanim wejdziesz do sauny, warto wiedzieć:
- przed wejściem dokładnie wytrzyj się ręcznikiem, skóra poci się wtedy o wiele szybciej
- po seansie w saunie wyjdź na świeże powietrze, następnie zastosuj przemiennie gorący i zimny prysznic, a na końcu odpoczywaj przez co najmniej pół godziny
- serię tą powtórz maksymalnie trzy razy
- z sauny korzystaj raz (maksymalnie dwa) w tygodniu
- w saunie spędzaj średnio od 8 do 12 minut, w łaźni natomiast od 15 do 20 minut
- przed wejściem nie pij alkoholu, nie objadaj się, ale i nie wchodź z pustym żołądkiem
- jeśli chcesz dodatkowo skorzystać z solarium, zrób to bezpośrednio po saunie – pory są wtedy otwarte i skóra łatwiej przyswaja opaleniznę
- unikaj sauny jeśli masz popękane naczynka, jesteś w ciąży, złapałaś silną grypę lub masz kłopoty z sercem
